Ik heb mijn man leren kennen via mijn toenmalige collega, tevens beste vriendin. Zij ging in 1995 naar Nederland om een opleiding te volgen in het ziekenhuis. Op stap leerde zij haar vriend kennen, een in Nederland opgegroeide Servische jongen. De beste maat van die jongen was mijn man. Mijn vriendin werd zwanger en samen keerden ze een kleine 10 jaar later terug naar Servië. Daar startten ze een meubelbedrijf en deden zaken met o.a. Nederland. Mijn man zit in de meubels en kwam zo bij hen op bezoek in Servië. Die vrienden nodigden mij ook uit. Ik leerde hem notabene kennen op de verjaardag van mijn toenmalige ex-man. Het klikte en we gingen sms-en. Ik had toen nog geen computer namelijk. We werkten allebei veel en hard om de kosten te betalen van het heen en weer sms-en. In 2006 kwam ik naar Nederland. Maar dat had wel heel wat voeten in de aarde…
Ik had een hele heftige tijd achter de rug. Ik was gescheiden van mijn Servische man, daarna werd mijn moeder ziek en overleed, mijn vader was werkloos. Het was 2004, ik was pas 29 en ik moest maar doorgaan en alles regelen. Dat is ook mijn karakter. Ik ben van het aanpakken en doorgaan.
In december 2004 leerde ik dus mijn huidige man kennen. Ik wilde naar Nederland, maar mijn ex-man gaf geen toestemming om onze zoon Pedja mee naar het buitenland te nemen. Als ik dat wel zou doen, zou hij de kinderbescherming op mijn dak sturen of ik zou een rechtszaak tegen mijn ex-man moeten aanspannen… Ondertussen werd ik zwanger van mijn dochter Luna. Daar zat ik dan, zwanger in Servië met de man waarvan ik hield in Nederland. Uiteindelijk kreeg ik eind augustus 2006 de benodigde papieren. Uit angst dat mijn ex-man me zou blokkeren, heb ik uiteindelijk binnen twee dagen mijn spullen gepakt en ben vertrokken. Ik liet 33 jaar Servisch leven achter me. Niemand wist van mijn vertrek. Het kon niet anders…
In Servië werkte is als kinderverpleegster. Maar toen ik op mijn 33e naar hier kwam, was alles nieuw. Nu, 11 jaar verder, heb ik een heel imperium opgebouwd. Ik heb binnen twee jaar Nederlands geleerd. Die inburgeringscursus was niet te doen. Nederlands heb ik geleerd door mijn klanten, maar ook door interesse te tonen in mensen die ik ontmoette. Ik heb nog steeds moeite met de / het / dit.
Ik ga niet op vakantie naar Servië, want iedereen wil je zien, dan heb je dus geen vakantie. Ik ga daarom maar eens per 2-3 jaar. Ik was er nog afgelopen januari, maar dat was alleen voor mijn identiteitsbewijs, dat kan alleen daar. Wat ik wel mis, is het eten en het warme weer. En de lange zomers. Die duren er van maart tot/met oktober.
Als ik mocht kiezen dan…. zou ik gaan wonen in Italië! Ik zou niet in Servië willen leven. Daar is nog grote armoede. Dat doet me pijn en verdriet. Met 500 euro ben je daar de koning. Maar je kunt niet oprecht genieten als je vervolgens kinderen ziet die amper iets te eten hebben. Het contrast is te groot…
En toch zijn mijn mooiste herinneringen van de basisschool, in voormalig Joegoslavië. Tito was toen president. We speelden buiten, gingen elastieken voor de deur, rolschaatsen. En, door op het dak te klimmen, kersen en peren stelen bij de buurman. En dan in de vakantie, met mijn ouders in de caravan naar Montenegro. Dat was mooi…
Het gerecht Punjena
Punjena is gevulde paprika. Het doet me denken aan mijn moeder. Dit gerecht maak je niet doordeweeks, maar alleen op zaterdag of zondag. Je ruikt het gerecht. Je gaat vroeg naar de markt om de ingrediënten te kopen en daarna bereid je het in 2-3 uur.
Voor de ingrediënten ga ik naar de Turkse winkel. De paprika’s daar geuren en smaken ten minste. Wist je dat de keuken van Turkije veel overeenkomsten heeft met de Servische? In de Ottomaanse tijd viel Servië namelijk zo’n 500 jaar onder Turkije. Wij gebruiken voor dit gerecht half om half gehakt; de Turken gebruiken er juist alleen rundergehakt voor.
In Servië eet je tussen de middag warm en uitgebreid. ’s Avonds eet je iets lichts, bv een tosti of cracker. Andere gerechten uit Servië zijn Moussaka, Sarma (=zuurkoolbladen, gevuld en opgerold) en Pilavrijst met kip. Mijn favoriete Nederlandse gerechten zijn vlees met jus, aardappeltjes en spruitjes. O ja, en haring!
Bekijk ook de andere verhalen:
